Από Λ. Καστανά & Ε. Φουστέρη

Ο όρος "ψευδοδημητριακά" (ή ψευδο-δημητριακά) αναφέρεται σε φυτά των οποίων οι σπόροι χρησιμοποιούνται με τρόπο παρόμοιο με τα δημητριακά (όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, η βρώμη), αλλά δεν ανήκουν στην οικογένεια των αγρωστωδών (Poaceae), δηλαδή δεν είναι "γνήσια" δημητριακά.

Κύρια ψευδοδημητριακά:

1. Κινόα (quinoa)

2. Φαγόπυρο (buckwheat)

3. Αμάρανθος (amaranth)

  Tα ψευδοδημητριακά:

● Δεν περιέχουν γλουτένη, γεγονός που τα καθιστά ιδανική τροφή για άτομα με κοιλιοκάκη ή μη κοιλιοκακή δυσανεξία στη γλουτένη (Caeiro, C., Pragosa, C., Cruz, M. C., Pereira, C. D., & Pereira, S. G. (2022). 

● Έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και λιπίδια και χαμηλότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες σε σύγκριση με το καλαμπόκι, το σιτάρι και το ρύζι.

● Σε αντίθεση με τα δημητριακά, τα ψευδοδημητριακά είναι πλούσια σε βιοδραστικές ενώσεις, όπως φυτικές ίνες, ακόρεστα λιπαρά οξέα, λιγνάνες, αντιοξειδωτικά, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες, φυτοστερόλες, ανόργανα στοιχεία, βιταμίνες, πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας με ισορροπημένη σύσταση αμινοξέων, υψηλή πεπτικότητα και βιοδιαθεσιμότητα, καθώς και απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά  (Pirzadah και Malik, 2020, Pirzadah et al., 2020). 

● Λόγω της πλούσιας σύστασής τους, τα ψευδοδημητριακά έχουν συσχετιστεί με οφέλη για την υγεία, όπως υπολιπιδαιμική, αντιφλεγμονώδη, αντιυπερτασική, αντικαρκινική και ηπατοπροστατευτική δράση, καθώς και με ευεργετικές επιδράσεις ενάντια στην παχυσαρκία και τον διαβήτη  (Shahbaz et al., 2023, Martínez-Villaluenga et al., 2020). Σε μελέτη βρέθηκε ότι η  κινόα αύξησε την έκφραση του υποδοχέα TGR5 στο παχύ έντερο και τον εγκέφαλο, καθώς και του GLP-1 στο παχύ έντερο, το ήπαρ και τον εγκέφαλο. Παράλληλα, μειώθηκε η έκφραση του TLR4 στο παχύ έντερο και το ήπαρ, καθώς και δεικτών του ενδοπλασματικού στρες και του οξειδωτικού στρες στο ήπαρ και τον ορό.

● Η ίδια μελέτη ανέδειξε τον ρόλο της κινόα στη ρύθμιση της εντερικής μικροχλωρίδας, με σημαντικές αλλαγές σε βακτηριακές ομάδες όπως οι Bacteroidetes, Actinobacteria και Desulfovibrio. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μείωση στον λόγο Firmicutes/Bacteroidetes και στην αφθονία του γένους Blautia (Wang TY, Tao SY, Wu YX, et al.,2022).